Waarom vasten moslims in de Ramadan? De spirituele betekenis van het vasten in de islam

De vraag “Waarom vasten moslims in de Ramadan?” wordt wereldwijd miljoenen keren gesteld — vooral rond de maand waarin het vasten begint.
Moslims vasten in de Ramadan omdat Allah het heeft voorgeschreven in de Koran, als een daad van aanbidding, zelfbeheersing en zuivering van het hart.

Het vasten is niet alleen het onthouden van eten en drinken, maar een complete spirituele oefening waarin lichaam, ziel en geloof worden verbonden.

De oorsprong van het vasten in de islam

Het vasten in de maand Ramadan is één van de vijf zuilen van de islam, de fundamenten waarop het geloof rust.
Allah zegt in de Koran (Soera Al-Baqarah 2:183):

“O jullie die geloven, het vasten is jullie voorgeschreven zoals het was voorgeschreven aan degenen vóór jullie, opdat jullie (Allah) zullen vrezen.”

Dit vers maakt duidelijk dat vasten niet nieuw is, maar een eeuwenoude vorm van aanbidding die ook in eerdere profetische gemeenschappen bestond.
Het doel is taqwa — bewustzijn van Allah, zelfdiscipline en innerlijke zuivering.

Wat betekent vasten in de praktijk?

Tijdens de maand Ramadan eten en drinken moslims tussen zonsopgang (Fajr) en zonsondergang (Maghrib) niets.
Ook roken en intieme relaties worden tijdens deze uren vermeden.

De dag begint met een vroege maaltijd (suhoor) vóór zonsopgang, en eindigt met het verbreken van het vasten bij zonsondergang met dadels en water — de iftar.

Maar het vasten is méér dan fysieke onthouding: het is een oefening in zelfbeheersing, dankbaarheid en mededogen.

De spirituele betekenis van het vasten

Vasten in de Ramadan is bedoeld om de ziel te reinigen van overdaad en om het hart dichter bij Allah te brengen.
Het leert geduld, nederigheid en empathie voor mensen die dagelijks met honger te maken hebben.

Door het vasten worden moslims herinnerd aan hun afhankelijkheid van Allah en het belang van innerlijke rust boven wereldse genoegens.

De Profeet Mohammed ﷺ zei:
“Wie vast uit oprechte geloof en in de hoop op beloning, diens vroegere zonden zullen worden vergeven.” (Sahih al-Bukhari)

Waarom juist de maand Ramadan?

De Ramadan is de maand waarin de Koran werd geopenbaard aan de Profeet Mohammed ﷺ.
Daarom is het niet zomaar een periode van onthouding, maar een maand van reflectie, gebed en vergeving.

Moslims lezen en herlezen de Koran intensief, brengen tijd door in de moskee en verrichten extra gebeden (taraweeh).
De laatste tien nachten van de maand zijn bijzonder gezegend, met daarin de Laylat al-Qadr (Nacht van Beslissing) — beter dan duizend maanden van aanbidding.

Sociale en morele dimensie

Vasten versterkt niet alleen het persoonlijke geloof, maar ook de gemeenschap.
Tijdens Ramadan delen moslims maaltijden, geven liefdadigheid (zakat al-fitr) en zorgen voor armen en behoeftigen.

De maand verbindt gezinnen, buren en gemeenschappen in een sfeer van saamhorigheid en dankbaarheid.

De beloning van het vasten

Volgens de islam is het vasten een daad van aanbidding die alleen tussen de dienaar en Allah bekend is.
In een heilige overlevering (hadith qudsi) zegt Allah:

“Het vasten is voor Mij, en Ik zal het Zelf belonen.”

De beloning van het vasten is daarom onmetelijk — zowel in dit leven (zuiverheid, rust, focus) als in het hiernamaals.

Een maand van groei, vergeving en vernieuwing

Ramadan leert dat ware rijkdom niet in bezit ligt, maar in zelfbeheersing en dankbaarheid.
Na 30 dagen van vasten voelen veel moslims zich vernieuwd — lichamelijk, geestelijk en moreel.
Het vasten is een herinnering dat elke dag een kans is om dichter bij Allah te komen.

Meer leren over Ramadan?

Wil je je verder verdiepen in de betekenis van Ramadan, de geschiedenis van het vasten of leerzame verhalen voor kinderen?
Bekijk dan onze speciale categorie met Ramadan boeken — met inspirerende verhalen, praktische gidsen en kindvriendelijke uitleg over deze gezegende maand.